ჯეიმს გიბსონის შესახებ არცთუ ბევრი რამ არის ცნობილი. მანჩესტერელმა ბიზნესმენმა და სპორტის დიდმა მოყვარულმა "მანჩესტერ იუნაიტედის" ცხოვრებაში მნიშვნელოვანი როლი ითამაშა. 1931 წელს, როცა "იუნაიტედი" ღრმა სასოწარკვეთილებაში იმყოფებოდა და გაქრობის ზღვარზე იმყოფებოდა, ჯეიმს გიბსონმა კლუბს ახალი სული შთაბერა.

ეს არის ისტორია იმის შესახებ, თუ როგორ გახდა "იუნაიტედზე" მიკერძოებული, როგორ უშველა გუნდს და ჩაყარა საფუძველი ჩვენი საყვარელი "მანჩესტერ იუნაიტედის" მომავალში ერთმა კაცმა.



წინარეისტორია

სამი შვილიდან ყველაზე უფროსი ჯეიმს გიბსონი 1877 წლის 21 დეკემბერს დაიბადა. როცა ის და მისი ოჯახის წევრი სხვა ბავშვები პატარები იყვნენ, მშობლები გარდაეცვალათ, მათი აღზრდა კი მამის ხაზით ბებიამ - მერი გიბსონმა ითავა. მშობლების გარდაცვალებიდან მალე გარდაიცვალა ჯეიმსის და, ფლორენსი. მხოლოდ ის და მისი ძმა შემორჩნენ გვარის გასაგრძელებლად. გვარის, რომელიც ხანგრძლივ საომარ ისტორიას ითვლიდა, მათ შორის ვატერლოოსა და ყირიმის ომებს. ჯეიმსის სამომავლო საქმიანობაც არმიას უკავშირდებოდა.

გიბსონი წარმატებული ბიზნესმენი იყო და საბაზრო ცვლილებებს ყოველთვის წინასწარ გრძნობდა. თავისი ბიზნესი სამხედრო უნიფორმის მწარმოებელი ფაბრიკის დაარსებით დაიწყო. პირველი მსოფლიო ომის დასრულების შემდეგ, მან სატრანსპორტო მუშათა უნიფორმების წარმოებას მიჰყო ხელი. მოცემულ საქმიანობაში მიღწეულმა წარმატებებმა ბიზნესის განვითარების საშუალება ბრიგსთან და ჯონსთან გაერთიანებით მიიღო. ერთად შექმნეს კომპანია "ბრიგსი, ჯონსი და გიბსონი".

ჯეიმსი ოჯახში ბედნიერი იყო. ცოლად ელი ლილიან ვორდი შეირთო 1902 წლის 23 იანვარს ჩორლტონში, მანჩესტერში. ბევრი შვილი ჰყავდათ, მაგრამ მათი უმრავლესობა მცირე ასაკში მოკვდა. ერთ-ერთი გადარჩენილი შვილი ჯეიმს ალანი მოგვიანებით ნახევარი საუკუნის განმავლობაში "იუნაიტედის" მმართველობაში ხელმძღვანელის მოადგილისა და ვიცე-პრეზიდენტის რანგში შედიოდა. ლილიანსაც ასევე დიდი ხნის განმავლობაში ჰქონდა კავშირი კლუბთან და ჯეიმს გიბსონის გარდაცვალების შემდეგ თავისი 90 წლის ასაკამდე მკაცრ დიასახლისად ითვლებოდა. ამასთან ერთად, "ოლდ ტრაფორდზე" გამართულ მატჩებს ყოველთვის ესწრებოდა.



ფინანსური კრახი

ბატონი დევისის (ის, ვინც კლუბში სენბერნარმა მოიყვანა) სიკვიდილის შემდეგ 1972 წელს "იუნაიტედი" კვლავ მოიცვა ფინანსურმა სირთულემ. თუმცა, ამჯერად ეს მსოფლიო კრიზისის გამო ხდებოდა თავისი მაღალი ინფლაციითა და 1929 წელს უოლ სტრიტის დაშლით. კლუბის საქმეები არცთუ კარგად მიდიოდა, 1931 წლის დეკემბერში კი ძალიან ცუდადაც. გუნდს ვალები ჰქონდა, ბანკებმა კრედიტის გაგრძელებაზე უარი განაცხადეს, საქმე სრულ გაქრობამდე მიდიოდა. მხოლოდ სასწაული თუ დაეხმარებოდა "იუნაიტედს" შობამდე გაძლებაში.

სწორედ ასეთ რთულ პერიოდში ხდებიან მამაცები გმირები. ისეთი სიტუაცია იყო, რომ კლუბს სჭირდებოდა ადამიანი, რომელსაც ამ რთულ ფინანსურ დროს დიდი ავანტიურა შეეძლო. არავის სურდა ფულის ჩადება საფეხბურთო გუნდში, განსაკუთრებით ასეთ ვითარებაში მყოფში. არავის, გარდა ჯეიმს გიბსონისა.

19 დეკემბერი - თარიღი, რომელიც "იუნაიტედის" თითოეულმა ქომაგმა უნდა დაიმახსოვროს. ამ დღეს კლუბის მდივანი უოლტერ კრიკმერი ჯეიმს გიბსონს თავისივე სახლში ეწვია, რომელიც ჰეილ ბარნსზე მდებარეობს და სახელად "ალანორი" ჰქვია, რათა არსებული ფინანსური მდგომარეობა ეცნობებინა. ხანმოკლე საუბრის შემდეგ კრინკმერმა "ალანორი" 2000 ფუნტიანი ჩეკით დატოვა. ეს იყო საჩუქარი მისტერ გიბსონისგან, რომელიც თითოეული ფეხბურთელისა და კლუბის პერსონალის წინაშე 1932 წლის იანვრამდე სახელფასო ვალდებულებების დაკმაყოფილებაზე უნდა წასულიყო, დარჩენილი ფულით კი თითოეული მათგანი დამატებით ჯილდოს მიიღებდა. თუმცა კრინკმერი წავიდა არა მარტო ქვითართან ერთად, არამედ პირობაც მიიღო, რომ გიბსონი მომავალშიც დაუჭერდა მხარს კლუბს და გამორჩეულ საშინაო მატჩებსაც დაესწრებოდა. ასეთი დღეების გამოკლებით კი ჯეიმსმა საკუთარ თავზე კლუბის მყარი საფუძვლის ჩამოყალიბების ვალდებულება აიღო. იმ დროს ქალაქში "სიტი" მთავრობდა და მისი სიტყვები, რომ "ქალაქი არსებობისთვის ორ გუნდსაც ეყოფოდა", "იუნაიტედის" ქომაგებს სიმღერად ჩაესმათ. ახლა ეს უნდა გამართლებულიყო. საკითხი მდგომარეობდა იმაში, თუ როგორ შემოეტრიალებინათ სავალალო სიტუცია როგორც მოედანზე, ისე მის ფარგლებს გარეთ. გაზეთებში კარიკატურებიც კი გაჩნდა, რომელშიც ჯეიმს გიბსონი პრინცად გამოსახეს, რომელიც მძინარე მზეთუნახავს აღვიძებს. კარიკატურა ცნობილი გახდა სახელწოდებით "გიბსონის დაპირება".



გიბსონი გულშემატკივართან ყოველთვის მჭიდრო კავშირში იყო, სწორედ მათზე აგებდა ძირითად იმედებს 1932 წელს. მან სეზონური აბონიმენტების გამოცემის წინადადება წამოაყენა, რათა კლუბის ფინანსური მდგომარეობის გამოსასწორებლად აუცილებელი რესურსი დაუყოვნებლივ მიეღო. მიუხედავად იმისა, რომ იდეას საჭირო მხარდაჭერა არ მოჰყვა, გიბსონი ერთ-ერთი ქომაგის ჟესტმა მოხიბლა, რომელსაც მატჩებზე სიარული არ შეეძლო, მაგრამ ამის მიუხედავად ჩათვალა, რომ ამ აბონიმენტში მისი შენატანი უფლებას მისცემდა თავი ამაყ მანკუნიანელად ეგრძნო. გიბსონი მიხვდა, რას ნიშნავდა გულშემატკივართათვის კლუბის მხარდაჭერა. ამის შემდეგ კლუბში უფრო მეტი ფული ჩადო, მაგრამ ერთი პირობით: "მანჩესტერ იუნაიტედის" ახალი ხელმძღვანელი და პრეზიდენტი გახდებოდა.

შოტლანდიელი მწვრთნელები

მიუხედავად სტაბილურობისა, რომელიც მმართველობაში გაჩნდა, მოედანზე "იუნაიტედი" კვლავ ცოდვილობდა. ერთ მომენტში კლუბი საერთოდ მწვრთნელის გარეშეც დარჩა. ამის გამო შემადგენლობის შერჩევა თავად მფლობელს მოუხდა. იმ ადამიანთა აზრს დაეფუძნა, რომელთათვის კლუბი სულერთი არ იყო - გულშემატკივრების. მაგრამ ასე დიდხანს ვერ გაგრძელდებოდა და 1932 წლის დეკემბერში გიბსონმა შოტლანდიელი მწვრთნელის დანიშვნით პრეცენდენტი შექმნა - გუნდი სკოტ დანკანმა ჩაიბარა.

1933 წელი დადგა, მაგრამ გუნდის შედეგები კვლავ იმედგამაცრუებელი იყო. 1933/34 წლების სეზონში "იუნაიტედი" ინგლისის მესამე დივიზიონში გავარდნის ზღვარზეც კი იყო, რაც პირველად მოხდებოდა ისტორიაში. ბოლო ტურში საჭირო იყო "მილუოლის" დამარცხება და სხვა შედეგებისთვის ლოდინი. გამარჯვება მოპოვებულ იქნა და ყველაფერი ისე წარიმართა, რომ "იუნაიტედმა" ადგილი შეინარჩუნა, დაბალ ლიგაში კი სწორედ "მილუოლი" გაემგზავრა.

რკინიგზა

"იუნაიტედის" ქომაგები გუნდისადმი უდიდეს რწმენას ისევ ავლენდნენ მიუხედავად სირთულეებისა, რომელსაც მოედანზე მისვლისას აწყდებოდნენ. ბევრ მათგანს დიდი მანძილის გავლა ფეხით უწევდა, რადგან სატრანსპორტო საშუალება შეზღუდული იყო. ჯეიმს გიბსონმა პრობლემის გადასაჭრელად კვლავ თავისი ჯადოსნური ხელი მომართა და რკინიგზის სამმართველოს წარმომადგენლებთან მოლაპარაკებები გამართა სტადიონის მიდამოებში პლატფორმის აშენების შესახებ, სადაც მატარებლებს მატჩის დღეს გაჩერება დაევალებოდათ. ახლა "ოლდ ტრაფორდზე" მისასვლელი გზა ქომაგთათვის უფრო სწრაფი და კომფორტული გახდა. მომდევნო სეზონებში სტადიონის ტევადობა გაიზარდა, ხოლო თავად პლატფორმა მატჩების წინ შეხვედრის მთავარ ადგილად იქცა. სხვათაშორის, ის ახლაც იმავე მიზნით გამოიყენება. 2001 წელს კი ტრაფორდის საქალაქო საბჭომ ხიდზე, რომელიც რკინიგზის მაღლა გადიოდა, ჯეიმს გიბსონის საპატივცემულოდ მემორიალური დაფა გახსნა.



ახალგაზრდული აკადემია (MUJACs)

1937 წელს სტადიონის ტერიტორიის იპოთეკამ 25 ათასი ფუნტი შეადგინა, ახალი ფეხბურთელებისთვის ფული თითქმის აღარ დარჩა. ჯეიმს უილსონი კლუბში ფულის ჩადებას აგრძელებდა და ტრანსფერებისთვის საკუთარი ჯიბიდან იხდიდა, მაგრამ ასე დიდხანს ვერ გაგრძელდებოდა. საჭირო იყო ახალი ნიჭიერი მოთამაშეების მოზიდვა დიდი თანხების გარეშე. ნოვატორმა გიბსონმა კვლავ შესთავაზა კლუბს შესაძლოა, კლუბის ისტორიაში ყველაზე დიდი სიახლე. მანჩესტერში მრავალი ნიჭიერი ახალგაზრდა იყო და მათი გუნდში მოზიდვა იყო საჭირო. 1936/37 წლების სეზონში უოლტერ კრიკმერთან ერთად "მანჩესტერ იუნაიტედის" ახალგაზრდული აკადემია ჩამოყალიბდა. ის გახდა ახალგაზრდების განვითარების ფუძე და დროის მსვლელობასთან ერთად კლუბს არა ერთი ვარსკვლავი აჩუქა, რომელთაც წითელი მაისური მოირგეს. აკადემიის ბიჭებს სათამაშო ადგილი რომ ჰქონოდათ, გიბსონმა "ოლდ ბრონტ რეინჯერსის" რაგბის მოედანი დაიგირავა, რაც მოგვიანებით The Cliff-ის სახელწოდებით გახდა ცნობილი.

დაბომბვა

"იუნაიტედის" საქმეები გაცილებით უკეთ წარიმართა, მაგრამ მოვიდა მეორე მსოფლიო ომი. 1941 წლის მარტში მანჩესტერი ნაცისტებმა დაბომბეს, რის შედეგად "ოლდ ტრაფორდი" დაზარალდა. 10-წლიანი ინვესტირების შემდეგ გიბსონი სტადიონის დანგრევას წააწყდა. ამას ყველა ვერ გადაიტანდა, მაგრამ ჯეიმს გიბსონი უდრეკი იყო. პირველი, რაც მან გააკეთა - იპოვა მოედანი, სადაც მისი გუნდი თამაშს შეძლებდა, რადგან დანგრეული სტადიონი იქ მყოფი ფეხბურთელებისა და მაყურებლების ჯანმრთელობას საფრთხეს უქმნიდა. "სიტისთან" მოლაპარაკებები სწრაფად წარიმართა და "მეინ როუდი" რამდენიმე წლით "იუნაიტედის" საშინაო სტადიონი გახდა.

სანამ ომი მიმდინარეობდა, გიბსონი არნახულ დროს ხარჯავდა იმისთვის, რომ მთავრობისთვის "ოლდ ტრაფორდის" აღსადგენად გრანტი გამოერთმია. დიდი მცდელობის შემდეგ ეს მაინც მოახერხა. 1944 წლის ნოემბერში დაზიანებული ტრიბუნის დანგრევის ლიცენზია მიიღო.

საერთო ჯამში, ფაშისტებისგან ინგლისის 10 კლუბი დაზარალდა. ჯეიმს გიბსონი სტოკ-ონ-ტრენდის პარლამენტის წევრ ელ სმიტთან ერთად მთავრობასთან მუდმივ მოლაპარაკებებს აწარმოებდა, რათა ამ კლუბებს დახმარება აღმოჩენოდათ. ეს ლობირება უშედეგოდ არ ჩავლილა და პალატაში ომის დროს დაზარალებული კლუბების დახმარების თემა წარმოიშვა. საბოლოოდ, 1948 წლის მარტში გამოყოფილი იქნა გრანტი მიწების აღდგენისთვის და გიბსონმა "ოლდ ტრაფორდის" ხელახლა აშენებას მიჰყო ხელი.

ბოლო წარმატება

ომის ბოლოს გიბსონმა კვლავ წარმოაჩინა თავისი პრინციპულობა. მან რაღაც აღმოაჩინა ახალგაზრდა ადამიანში, რომელიც ადრე "იუნაიტედის" ორი ძირითადი მოწინააღმდეგის რიგებში ასპარეზობდა. "ლივერპულისა" და "სიტის" ყოფილ ფეხბურთელ მეტ ბასბის სამწვრთნელო საქმიანობა ჯერ არ ჰქონდა შეთავსებული, მაგრამ გიბსონი კარგად ერკვეოდა ადამიანებში და მთავარი მწვრთნელის ვაკანტურ თანამდებობაზე მოიწვია. გუნდი თანდათან უმატებდა, ძლიერდებოდა ომიდან დაბრუნებული მოთამაშეებით და იზიდავდა ახალგაზრდებს აკადემიიდან. საფეხბურთო ლიგის განახლების შემდეგ ორი წლის განმავლობაში "იუნაიტედი" ორივეჯერ მეორე ადგილზე გავიდა. 1948 წელს კი "უემბლისკენ" გაიკვლია გზა, რათა ინგლისის თასის ფინალში "ბლექპულის" წინააღმდეგ ეთამაშა.

ფინალამდე არცთუ დიდი ხნით ადრე ჯეიმს გიბსონმა ინსულტი გადაიტანა, ამიტომ ლონდონში გამგზავრება ვერ შეძლო, რათა თავისი შეგირდების გამარჯვება ეხილა ანგარიშით 4-2. მაგრამ აღნიშვნა არ უნდა გამოეტოვებინა, ამიტომ მოთამაშეებმა მანჩესტერში განმეორებითი საზეიმო აღლუმი გამართეს, რათა ეს თასი დიდებული ფილანტროპისთვის გადაეცათ, რომელმაც გუნდისა და ქომაგისთვის ამდენი რამ გააკეთა.

ორი წლის შემდეგ, 1951/52 წლების სეზონში, "იუნაიტედმა" როგორც იქნა მოახდინა თავისი პოტენციალის რეალიზება და ინგლისის ჩემპიონი გახდა. სამწუხაროდ, ჯეიმს გიბსონს კვლავ არ ერგო თავს ზემოთ თასის აწევა. რამდენიმე დაძაბული წლის შემდეგ 1951 წელს მან კიდევ ერთი ინსულტი გადაიტანა, რომელიც სავალალო აღმოჩნდა. მიუხედავად ამისა, "ოლდ ტრაფორდზე" მისი სული კვლავ ცოცხლობს - გიბსონის სამახსოვროდ ლილიანმა კლუბს ქმრის პორტრეტი აჩუქა, რომელიც სხდომის დარბაზში დაკიდეს. "იუნაიტედის" მომდევნო ხელმძღვანელმა, ჰაროლდ ჰარდმანმა ისე მიიღო, როგორც კლუბში გადაწყვეტილების მიმღები ახალი პირების წაქეზების წყარო. ასე დასრულდა დიდებული ადამიანის მმართველობის ეპოქა, რომელმაც "მანჩესტერ იუნაიტედისთვის" ძალიან ბევრი გააკეთა - ეს ადამიანი ჯეიმს გიბსონი იყო.