ფრანს ჰუკის მეთოდები.
"მანჩესტერ იუნაიტედის" მეკარეთა მწვრთნელი, რომელიც ადრე "აიაქსში", "ბარსელონაში", "ბაიერნში" და ჰოლანდიის ნაკრებში მუშაობდა და რომელმაც ვიქტორ ვალდესისა და ედვინ ვან დერ სარის აღზრდაში უშუალო მონაწილეობა მიიღო, გვიყვება სამუშაო მეთოდების შესახებ, რომელიც მეტწილად ნოვატორულია.
ფრანს ჰუკი მეკარის პროფესიაზე ჩვენს წარმოდგენას მთლიანად ცვლის"აიაქსში" დიდი ხნის განმავლობაში ვიყავი მეკარეთა მწვრთნელი და მათთან მუშაობის მყარი პრაქტიკა გვქონდა. გარკვეული ხნის შემდეგ მეკარეთა ასეთ ტიპს მივეჩვიე. "ბარსელონაში" კი სრულიად სხვა რამეს წავაწყდი. აქ ფანტასტიური მეკარეები შემხვდნენ, რომლებიც ჩვენი თამაშის სტილის შესაბამისად ვერ ასრულებდნენ თავიანთ ვალდებულებებს. რამდენიმე წლის განმავლობაში ვაანალიზებდი და ბოლოს მივედი იმ დასკვნამდე, რომ არსებობს მეკარეთა ორი ტიპი.
თავდაჯერებულობარობსონის წასვლის შემდეგ მთავარ მწვრთნელად ვან გაალი დაინიშნა და მან სულ სხვა სათამაშო სისტემა დანერგა. შედეგად, ბაია ძლიერი და თავდაჯერებული მეკარისგან რაღაც სრულიად საწინააღმდეგოდ იქცა. მოგვიანებით მივხვდი, რომ ის უბრალოდ იტანჯებოდა იმ პირობებში, რომელშიც თავდაჯერებულობას ვერ გრძნობდა. უცებ მის წინ ღია სივრცე გაჩნდა, რომელშიც მას საკუთარი როლი უნდა შეესრულებინა და ამასთან ერთად დამუშავებულ სქემას უნდა მორგებოდა. ეს მისი ძლიერი მხარე არ გახლდათ. პირიქით, ისეთი მეკარე, როგორიც რუდ ჰესპია თავს კომპორტულად გრძნობს ასეთ პირობებში თამაშიშას და ამიტომ სწორედ ის მოიწვიეს გუნდში. დიდებული არჩევანი იყო.
გამოცდაიგივე მოხდა ედვინ ვან დერ სარის შემთხვევაში. როცა "აიაქსიდან" "იუვენტუსში" გადადიოდა ჰოლანდიის საუკეთესო მეკარე გახლდათ, მაგრამ იქ ვეღარ გააგრძელა იმავე დონეზე თამაში, რასაც "აიაქსში" აჩვენებდა. ეს ლოგიკურია, რადგან მას არათუ საკუთარი ძლიერი მხარის, არამედ იმის გამოცდა მოუხდა, რომელსაც სულაც არ ეჭიდება. ვან დერ სარის ადგილი არ არის გუნდში, რომელიც თავს იცავს და საჯარიმოს მიჯაჭვულია. არის თუ არა ვან დერ სარის ბრალი? რა თქმა უნდა არა. ეს არის იმ ხალხის შეცდომა, ვინც ის ამ პოზიციაზე აიყვანა.
ანალიზიასეთი სიტუაციები გავაანალიზე და დავასკვენი, რომ არსებობს ერთი სპექტრის ორი პოლუსი, რომელზეც მეკარეთა თითოეული ტიპია განლაგებული. ერთ მხარეს იქნებიან მეკარეთა R ტიპები, ე.წ. საუკეთესო რეაქციისა და ხაზის მეკარის ტიპები. ეს ტიპი საკუთარ თავში გამარჯვებულის ხასიათ შეიცავს. ის ყველაფერზე წავა მოგებისთვის, ფიზიკურად ძლიერია და აქვს შესაბამისი კუნთოვანი წონა. ასეთი მეკარე შესაძლოა ათლეტი სულაც არ იყოს, მაგრამ ის სწრაფია და დაუჯერებელი რეაქცია აქვს. ეს აუცილებლად აღნიშნავს, რომ იგი დიდებული სპრინტერია. უფრო ზუსტად - ის არის დიდი კუნთოვანი წონისა და ბრწყინვალე ქარიზმის კლდე.
რეაქციარეაქტიულ მეკარეს შეუძლია დაცვა მართოს, მაგრამ ხშირად ეს მწვრთნელის მითითებას ჰგავს, რომ ადრე თუ გვიან მცველებს ბრალი დასდოს და ყვირილი დაიწყოს. სტანდარტული მდგომარეობის შესრულების დროს მას სიტუაციის კონტროლი შეუძლია, რადგანაც რეორგანიზაციისთვის დრო აქვს. ჩვეულებრივ ეს მატჩის წინა შეთანხმების შედეგია.
მეკარის დავალებებითუ გადავხედავთ დავალებებს, რომელსაც R ტიპის მეკარე ასრულებს, დავინახავთ, რომ ისინი კარში დარტყმის დროს შესანიშნავად წარმოაჩენენ თავს. ისინი დარტყმების დაახლოებით 80-90% იღებენ. თუმცა ნაკლებად წარმატებულად თამაშობენ ერთი-ერთზე. ასეთ სიტუაციაში წარმატებით მხოლოდ 70%-ით სარგებლობენ და თითქმის ყოველთვის შემდეგნაირად მოქმედებენ: მიმოიხედავენ, დარტყმას აგრესიულად ხვდებიან და თითქმის ყოველთვის მოწინააღმდეგეს ფეხებში უვარდებიან. ასეთ მეთოდს ხშირად ჯარიმა მოჰყვება, როცა ისინი ბურთთან პირველად მისვლას ვერ ასწრებენ. ასე რომ, პენალტის ან ბარათის მიღების ალბათობა საკმაოდ დიდია. R-მეკარეები ჩვეულებრივ ცუდები არიან ჩაწოდებების დროს და ძალიან ცუდები სიტუაციის წაკითხვისა თუ სახიფათო პასებში ჩარევის მხრივ.
კარიდან დარტყმებიბურთის ფლობის საკითხს ერთადერთი მეთოდით წყვეტენ: გრძელი პასი. მათი გადაცემები ჩვეულებრივ ზუსტია, მაგრამ კარიდან დარტყმა სულ სხვა საქმეა. ჩვეულებრივ ბურთს კოსმოსში გზავნიან. ასეთი მეკარეები პასებს არ მიმართავენ, რადგან ეს მათ მხოლოდ პრობლემებს უქმნით.
წინათგრძნობასპექტრის მეორე მხარეს არის გამაანალიზებელი მეკარე, ან იგივე A ტიპის კიპერი. ჩვეულებრივ, ისინი გამარჯვებულები არიან, მაგრამ იმ გამონაკლისით, რომ რეაქტიულები არ არიან. იშვიათი გამონაკლისის გარდა ისინი ათლეტურები არიან, მაგრამ სხვაგვარად: ნაკლები კუნთოვანი მასა აქვთ, თუმცა აპოლონის შთამომავლები არიან. ნაკლებად ქარიზმატულებიც არიან.
ხედვახედვის ორგანიზაციული წერტილიდან, ისინი თამაშის წაკითხვაში კარგები არიან. მათ აქვთ მომხდარის სრული სურათის დანახვის უნარი, რაც სიტუაციასთან ადვილად გამკლავების საშუალებას იძლევა. არსი მდგომარეობს იმაში, რომ ისინი მცველების აზრს იშვიათად უსმენენ, ამიტომ ამ უკანასკნელებს ლიდერისთვის მოსმენა უხდებათ.
მეკარის დავალებებიისინი იმდენად ბრწყინვალედ ვერ უმკლავდებიან კარში დარტყმებს, როგორც R-ტიპის მეკარეები, ამიტომ ამ კრიტერიუმის მიხედვით საშუალოთა რეიტინგში შედიან. სამაგიეროდ, A-მეკარე სრულიად სხვაგვარად ეკიდება ერთი-ერთზე თამაშს. სიტუაციას დაკვირვებით უყურებს და წინასწარ საზღვრავს, თუ რას მოიმოქმედებს მოწინააღმდეგე. შედეგად, ცდილობს მოწინააღმდეგეს მაქსიმალურად მიუახლოვდეს და ინიციატივა ხელთ იგდოს, რითაც საგოლე მომენტის შექმნას ხელს უშლის. ასეთი ტიპის მეკარე აუცილებელ მოთმინებას ფლობს, დიდხანს რჩება საკუთარ პოზიციაზე და ყველაზე საჭირო დროს მივარდება მოწინააღმდეგეს - სწორედ მაშინ, როცა ბურთის ტრაექტორიის ცვლილებაა საჭირო. თუ მას ეს უნარები აქვს, მრავალ შემთხვევაში ის გამარჯვებული გამოდის. ამასთან ერთად, ტყუილად არ რისკავს და თუ ხანდახან მაინც უშვებს შეცდომას, მათ არასდროს მოსდევს ბარათი ან პენალტი.
ჩაწოდებებიროგორც ჩანს, ჩაწოდებები ნებისმიერი მეკარისთვის არის პრობლემა. ჯამში, A-მეკარე არაფრით სჯობია და ჩამოუვარდება R-კოლეგას. ეს არის სიტუაცია, რომელშიც სამწუხაროდ ხედვასა და სხვა ფაქტორებს ნაკლები მნიშვნელობა აქვს.
მოთამაშეგამაანალიზებელი მეკარე თავს წარმოაჩენს, როგორც მოთამაშე, რომელსაც მოსაზრებისა და მოქმედებაში მონაწილეობის მიღების უნარუ აქვს, როცა ბურთს ფლობს. ხშირად აცნობიერებს თუ რომელ მომენტში რა შეიძლება მოხდეს არასწორად და რაზე უნდა იმუშავოს. სწორედ ამიტომ, მას არ მოსწონს გრძელი გადაცემები. რა თქმა უნდა, გრძელი პასების გაკეთება იცის, მაგრამ უფრო მეტად ბურთის ისე გათამაშებას ამჯობინებს, რომ მისმა გუნდმა ბურთის დაჭერა მოახერხოს. გარდა ამისა, მას ბურთის გადაწოდების რამდენიმე მეთოდი აქვს: დაბალი, პასი უახლოესს, ჩაწოდება... მაგრამ, სიმართლე გითხრათ, ის არ ცდილობს იგივე მანძილი გადალახოს, რაც R-მეკარემ. მიუხედავად ამისა, A-მეკარეს მარტივად შეუძლია მოედნის მეთერთმეტე ფეხბურთელის როლის შესრულება.
კომენტარებიA-მეკარეთა პროტოტიპად შეგვიძლია თამამად აღვიქვათ სტენლი მენცო, ედვინ ვან დერ სარი, მარტენ სტეკელენბურგი და ფაბიენ ბარტეზი. ისინი მოედანზე მოვლენათა განვითარებას რეალურად განსაზღვრავენ. ისინი შედგენელი სქემის, დაცვის მართვის, ლიდერობის საკუთარ თავზე აღებისა და დროული მოქმედებების ორგანიზაციის საშუალებით რეალურად ცდილობენ სახიფათო სიტუაციის ჩახშობას. ისინი ცდილობენ ხაზზე ბურთის მოგერიებას მოერიდნონ. შეუსაბამოებს უჭირთ ზუსტად მიესადაგნონ მითითებებს, ამიტომ კრიტიკასაც და ქებასაც უმეტესად მათი რეაქტიული კოლეგები იმსახურებენ. ეს კი იმიტომ, რომ R-მეკარეები მარტივად შესაფასებლები არიან: ვიღაც დარტყმას ასრულებს და მეკარე ზღაპრულ სეივს ახორციელებს.
სხვაობათუ მწვრთნელი ხარ, აუცილებელია ამ ორი ურთიერთსაწინააღმდეგო ტიპაჟის განსხვავება. 1974 წლის მსოფლიო ჩემპიონატს დავუბრუნდეთ და გავიხსენოთ რინუს მიხელსი, რომელსაც არ ესმოდა კარგად თუ რომელი მეკარე იყო კარგი დარტყმულის მოგერიებაში და რომელი სწორ ვარდნაში. მაგრამ მას შესანიშნავად ესმოდა, თუ რომელი მეკარე შეესაბამებოდა მის სათამაშო სისტემას. ბევრისთვის სიურპრიზად იქცა ის, რომ მიხელსმა იან იონგბლუდი ვან ბევერენს, დუსბურს ან შრიივერსს ამჯობინა. თუმცა მათი დონე თამაშის სტილს არ ესადაგებოდა და მიხელსმა A-მეკარე ამჯობინა R-მეკარეს.
საჯარიმოთუ თანამედროვე მეკარეებს ზედმიწევნით დააკვირდებით, მარტივია მათი გამოყოფა, ვინც R-მეკარეთა ტიპს მიეკუთვნება და მათიც, ვინც A-მეკარეთა ტიპს მიეკუთვნება. თუმცა დანარჩენებსაც მოეძებნებათ სპექტრზე ადგილი სადღაც მათ შორის. არსებობს მრავალი შემთხვევა, როცა მეკარეს ვერc რეაქტიულთა კატეგორიას მიაკუთვნებ და ვერც გამაანალიზებელთა კატეგორიას, სამაგიეროდ შეიძლება მათი სადმე შუაში მოქცევა. მათი მდებარეობა ამ სპექტრზე ძალზედ მნიშვნელოვანია, რადგან დიდი გავლენა აქვს ა) მათ სწავლაზე. საერთოდ როგორ გეგმავთ თქვენი მეკარის სწავლებას (ახალგაზრდობიდან პროფესიონალურ დონემდე); ბ) მწვრთნელისთვის აუცილებელია იმის განსაზღვრა, თუ როგორ გავლენას მოახდენს მეკარე სათამაშო სისტემაზე; გ) თუ ეს მეკარე გარკვეულ ტიპს მიეკუთვნება, როგორ ვავარჯიშოთ იგი.
მე მიმაჩნია, რომ ყველა მეკარე ისე უნდა გავწვრთნათ, როგორც გამაანალიზელი.
წყარო:
carrick.ru